دستور تهیه دلمه برگ مو

دلمه برگ مو، غذایی خوشمزه و محبوب است که از دیرباز تا کنون، در سفره ایرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این غذای مجلسی، با ظاهری زیبا و طعمی دلنشین، زینت‌بخش مهمانی‌ها و دورهمی‌های صمیمی ایرانیان است. درست‌کردن دلمه برگ مو، ظرافتی خاص و حوصله‌ای هنرمندانه می‌طلبد. پیچیدن برگ‌های موی تازه یا شور، پر کردن آنها با مایه‌ای خوش‌طعم از گوشت، برنج، سبزی و ادویه، و پختن آهسته و پیوسته آن، همگی نشان‌دهنده عشق و مهارتی هستند که در پخت این غذای اصیل ایرانی به کار گرفته می‌شود. در ادامه طرز تهیه دلمه برگ مو را بیان می‌کنیم.

مواد لازم برای دلمه برگ مو

مواد اصلی برای پخت دلمه شامل برگ مو، برنج، لپه، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، رب گوجه‌فرنگی و نمک و فلفل است. برای پخت این غذا می‌توانید از برگ‌های مو تازه یا کنسرو شده استفاده کنید. اگر از برگ‌های مو تازه استفاده می‌کنید، ابتدا آن‌ها را به مدت ۱۰ دقیقه در آب جوش خیس کنید تا نرم شوند. می‌توانید به‌جای لپه از نخود یا عدس نیز استفاده کنید. اگر می‌خواهید دلمه شما ملس باشد، می‌توانید از ۱ قاشق غذاخوری رب انار به مواد میانی بیفزایید. همچنین می‌توانید از کشمش‌پلویی و گردو به‌دلخواه در مواد میانی استفاده کنید.

مواد لازم برای چاشنی دلمه برگ مو

چاشنی دلمه برگ مو سلیقه‌ای است و می‌توان آن را به روش‌های مختلفی تهیه کرد. دستور دلمه برگ مو مجلسی به این صورت است که باید از نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و زعفران (اختیاری) به مقدار دلخواه استفاده کنید. می‌توانید به موادمیانی دلمه به‌جای رب گوجه‌فرنگی، رب انار بزنید. اگر طعم ترش دوست دارید، می‌توانید مقداری آبلیمو نیز به مواد اضافه کنید. زعفران اختیاری است، اما عطروطعم بی‌نظیری به دلمه می‌دهد.

مراحل تهیه دلمه برگ مو

در این بخش روش درست‌کردن انواع دلمه را بیان می‌کنیم. توجه داشته باشید که دستور تهیه دلمه برگ مو شیرازی با دیگر دلمه‌ها مانند طرز تهیه دلمه برگ مو آذری متفاوت است و اغلب در شهرهای مختلف ایران با روش‌های متفاوتی تهیه می‌شود. یکی از توصیه های ما به شما استفاده از قابلمه گرانیتی است که نچسب باشد.

مرحله اول: پخت برنج و حبوبات

طرز تهیه دلمه برگ مو به این صورت است که ابتدا باید برنج را به مدت ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت در آب خیس کنید. این کار باعث می‌شود که برنج زودتر بپزد و به هنگام پخت دلمه له نشود. اگر از لپه در مایه دلمه استفاده می‌کنید، آن را نیز به مدت ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت در آب خیس کنید. برنج خیس شده را در قابلمه‌ای بریزید و به‌اندازه‌ای آب اضافه کنید که ۲ بندانگشت از سطح برنج بالاتر باشد. مقداری نمک به آن اضافه کنید و روی حرارت زیاد بگذارید تا بجوشد. سپس حرارت را کم کنید و در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا برنج به جوش کامل برسد و آب آن کاملاً کشیده شود.

لپه خیس شده را در قابلمه‌ای جداگانه بریزید و به‌اندازه‌ای آب اضافه کنید که ۲ بندانگشت از سطح لپه بالاتر باشد. مقداری نمک به آن اضافه کنید و روی حرارت زیاد بگذارید تا بپزد. سپس حرارت را کم کنید و در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا لپه کاملاً پخته شود. بعد از اینکه برنج و لپه پختند، آنها را در آبکش بریزید و با آب سرد بشویید تا نمک اضافی آنها گرفته شود. با یادگرفتن فوت و فن دلمه برگ مو می‌توانید خوشمزه‌ترین دلمه‌ها را برای عزیزان و مهمانان خود درست کنید.

مرحله دوم: آماده کردن مواد میانی دلمه

برای آماده‌کردن مواد داخل دلمه ابتدا باید پیازها را نگینی خرد کنید و در قابلمه‌ای با مقداری روغن تفت دهید تا نرم و شفاف شوند. سپس گوشت چرخ‌کرده را به پیازهای تفت داده شده اضافه کنید و تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند. در ادامه باید نمک، فلفل سیاه و زردچوبه را به گوشت و پیاز اضافه کنید و به‌خوبی تفت دهید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود. در این مرحله باید سبزی دلمه را که به‌صورت ساطوری خرد کرده‌اید، به مواد داخل قابلمه اضافه کرده و با هم مخلوط کنید.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه مرغ لونگی در قابلمه

در نهایت رب گوجه‌فرنگی را به مواد اضافه کنید و به‌خوبی تفت دهید تا رنگ رب باز شود. پس از ترکیب مواد مقداری آب (حدود ۱/۲ پیمانه) به آن اضافه کنید و درب قابلمه را بگذارید. بعد ماهی تابه را روی حرارت ملایم بگذارید تا مواد به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بپزند و جا بیفتند. بعد از اینکه مواد پختند، حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید تا کمی خنک شوند.

مرحله سوم: پخت برگ مو  

برای پخت برگ مو قابلمه‌ای را پر از آب کنید و روی حرارت زیاد بگذارید تا بجوشد. سپس برگ‌های مو را به مدت ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه در آب جوش بریزید. این کار باعث می‌شود که برگ‌های مو نرم و انعطاف‌پذیر شده و به‌راحتی پیچیده شوند. همچنین پختن برگ‌ها باعث می‌شود که در زمان پیچیدن پاره نشوند.

چهارم: پیچیدن دلمه برگ مو

قبل از پیچیدن دلمه‌ها باید برگ‌های مو را به‌دقت بشویید تا گردوغبار و آلودگی‌ها از روی آنها پاک شود. اگر از برگ‌های کنسروی استفاده می‌کنید آنها را نیز بشویید تا شوری آن از بین برود. سپس ساقه و دم برگ‌های مو را با چاقو جدا کنید. از موادی که تهیه کرده‌اید میان برگ مو قرار دهید و آن را بپیچید. برای این کار می توانید برای خرید قابلمه تک اقدام کنید.

مرحله پنجم: چیدن دلمه برگ مو در قابلمه

در این بخش از طرز تهیه دلمه برگ مو باید مقداری روغن در کف قابلمه بریزید تا دلمه‌ها به ته قابلمه نچسبند. یک لایه برگ مو در کف قابلمه بچینید. از برگ‌های مویی که ضخیم‌تر هستند یا در زمان پختن یا شستن پاره شده‌اند، برای این کار استفاده کنید. این کار باعث می‌شود که دلمه‌ها در هنگام پخت به ته قابلمه نچسبند. دلمه‌های پیچیده شده را به‌صورت فشرده و در کنار هم داخل قابلمه بچینید. سعی کنید فضای خالی بین دلمه‌ها زیاد نباشد تا در هنگام پخت وا نروند. دلمه‌های باقی‌مانده را به‌صورت لایه‌لایه روی ردیف اول بچینید. در ادامه باید فضای خالی بین دلمه‌ها را پر کنید. می‌توانید از برگ‌های موی کوچک یا تکه‌های گوجه‌فرنگی برای پر کردن فضای خالی بین دلمه‌ها استفاده کنید.

مرحله نهایی: تزئین و سرو کردن دلمه برگ مو

مرحله نهایی طرز تهیه دلمه برگ مو، به تزیین و سروکردن این غذای خوشمزه و مجلسی اختصاص دارد. دلمه‌های پخته شده را می‌توانید در ظرف‌های مختلف مانند دیس، کاسه یا بشقاب سرو کنید. شما می‌توانید دلمه‌های پخته شده را به‌صورت ردیفی یا به‌صورت نامنظم در ظرف بچینید. برای تزیین آن می توانید از سبزی‌های تازه مانند جعفری، گشنیز، نعناع و ترخون، گوجه‌فرنگی و زرشک استفاده کنید. توجه داشته باشید که باید دلمه‌ها را باید گرم سرو کنید تا طعم بهتری داشته باشند. این غذا اغلب همراه با نان سرو می‌شود. می‌توانید دلمه را با ماست و سیر نیز میل کنید.

فوت و فن های پخت دلمه برگ مو مجلسی

در این بخش فوت فن پخت و نکات پیچیدن دلمه برگ مو را بیان می‌کنیم. اولین نکته در پخت دلمه این است که باید از برگ موهای تازه و جوان استفاده کنید. برگ‌های خیلی بزرگ یا خیلی کوچک مناسب نیستند. برگ‌های مو را قبل از استفاده به مدت ۳۰ دقیقه در آب ولرم خیس کنید تا نرم شوند. در زمان پیچیدن برگ‌ها، آنها را به‌صورت صاف پهن کنید، مقداری از مواد را داخل آن قرار دهید و به‌صورت مرتب بپیچید. می‌توانید دلمه‌ها را به شکل سیگاری یا بقچه‌ای بپیچید. می‌توانید کف قابلمه را با برگ مو یا برش‌های سیب‌زمینی بپوشانید. دلمه‌ها را داخل قابلمه بچینید و به انداز کافی آب یا آب گوشت به آن اضافه کنید تا روی دلمه‌ها را بگیرد. سپس قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و به مدت ۱ تا ۲ ساعت بپزید تا دلمه‌ها پخته و سس آن جا بیفتد.

برای طعم بهتر می‌توانید از کمی رب گوجه‌فرنگی یا رب انار در داخل سس دلمه استفاده کنید. برای مجلسی‌تر شدن دلمه‌ها می‌توانید داخل مواد و سس آن زعفران دم‌کرده بریزید. بعد از پخت دلمه‌ها می‌توانید مقداری جعفری خرد شده روی آنها اضافه کنید. با رعایت این فوت و فن‌ها می‌توانید دلمه برگ مو مجلسی و خوشمزه‌ای تهیه کنید. برای خوش‌عطرتر شدن دلمه‌ها توصیه می‌کنیم در بین لایه‌های دلمه چند عدد برگ‌بو و حبه سیر قرار دهید. برای اینکه دلمه‌ها در هنگام پخت وا نروند، می‌توانید ۱ عدد سیب‌زمینی را به‌صورت حلقه‌حلقه در ته قابلمه بچینید.

بیشتر بخوانید: انواع غذا با ماهیتابه رژیمی

تفاوت دلمه برگ مو تبریزی و شیرازی

اصلی‌ترین تفاوت دلمه برگ مو تبریزی و شیرازی در نوع سبزیجات استفاده شده و طعم نهایی آن است. در پخت دلمه برگ مو تبریزی از سبزی‌هایی مانند جعفری، تره، شوید، ترخون، پیازچه و مرزه و گاهی سیر استفاده می‌شود. درحالی‌که در پخت دلمه برگ مو شیرازی سبزی‌هایی مانند جعفری، ترخون، گشنیز و نعناع به کار می‌رود. دلمه تبریزی به دلیل استفاده از تره و شوید، طعمی نسبتاً خنک و تُرد دارد، اما دلمه شیرازی به‌خاطر وجود گشنیز و نعناع، عطری و طعمی ملایم داشته و کمی شیرین است.

علاوه بر این، در برخی موارد دلمه تبریزی را با گوشت چرخ‌کرده و لپه و دلمه شیرازی را فقط با گوشت چرخ‌کرده درست می‌کنند. همچنین، روش پخت این دو نوع دلمه نیز می‌تواند کمی متفاوت باشد. در نهایت، ذائقهٔ افراد در انتخاب نوع دلمه برگ مو نقش اساسی دارد و هر دو نوع از این غذا، جزو غذاهای سنتی و پرطرف‌دار ایرانی هستند.

جمع بندی

در این مطلب طرز تهیه دلمه برگ مو را بیان کردیم. در کل دلمه برگ مو فارغ از طعم لذیذ و دلچسبش، فواید تغذیه‌ای بسیاری نیز دارد. برگ‌های مو سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و گوشت، برنج و سبزیجات نیز به ارزش غذایی آن می‌افزایند. اگر به دنبال تجربه‌ای ناب از آشپزی ایرانی و خلق خاطره‌ای خوشمزه هستید، دلمه برگ مو انتخابی بی‌نظیر خواهد بود. توجه داشته باشید که با کمی حوصله و عشق به آشپزی، می‌توانید در خانه دلمه برگ مویی بی‌نظیر تهیه کنید و از سرو آن در کنار خانواده و دوستانتان لذت ببرید.